Aracınızın sorunlarını çözebilmek için evvela onun nasıl çalıştığını bilmeniz gerekecektir ki bu sebeple karbon kanister valfi nedir başlığı altında aracınıza dair öğrenmeniz gerekenlere bir yenisini daha ekliyoruz. Benzinli motorların yakıt deposunda bulunan sıvı benzinin üzerinde her zaman bir miktar benzin (yakıt) buharı bulunmaktadır. Bu yakıt buharını çekip tekrar emme manifolduna (gaz kelebeği boğazına) gönderen parçaya karbon kanister valfi (benzin deposu hava tahliye selenoid valfi) denmektedir. Benzin buharını depolayan kutuya karbon kanister haznesi denmektedir. Böylece, hem benzin deposundaki benzin buharı (hidrokarbonlar) doğaya salınıp havayı kirletmemiş, hem de benzine verilen para (yakıt) boşa gitmemiş yakıt tasarrufu sağlanmış olur.
Evap Nedir?
Evaporative Emission Control Canister : Buharlaşma emisyon kontrol kanisteri ya da buharlaşma emisyon kontrol sistemi de denilebilir. Burada kastedilen benzi buharının geri kazanımı/yeniden kullanımıdır.
Karbon Kanister Valfinin Görevi Nedir?
Aktif karbon filtresinde depolanan benzin buharını, uygun zamanlarda elektronik kontrol ünitesinin (ECU) kontrolu altında, miktarı ayarlanarak, emme manifolduna (gaz kelebeğinin hemen sonrasına) göndermek ve motorda yakılmasının sağlamaktır. Karbon kanister selenoid valfi, normalde kapalı olan bir elektromanyetik valftir ve açılıp kapanarak, benzin buharının akışını kontrol eder. Çalışırken “tık tık tık” şeklinde sesi duyulabilir, bu valfin açılıp kapanma sesidir normaldir. Bu ses her zaman gelmez, sadece kanister haznesi boşaltılırken çalışır.
Karbon Kanister Ne İşe Yarar? Çalışması ve Yapısı
Karbon kanister sisteminde farklı marka ve modellerde çok farklı uygulamalar kullanılmaktadır fakat genel olarak sistemin çalışması aşağıdaki temel parçalarla sağlanır:
*Karbon kanister + karbon kanister valfi + depo basınç sensörü + vakum çek valfli depo kapağı
*Karbon kanister + karbon kanister valfi + havalandırma selenoid valfi + depo basınç sensörü Sızdırmaz depo kapağı
Karbon kanister haznensin içi, benzin buharını emen-tutan küçük silindirik aktif karbon parçacıklarıyla doludur. Bu hazne kolay kolay arıza yapmaz.
Karbon kanister valfi açıldığında, emme manifoldundaki vakumun etkisiyle benzin buharı, gaz kelebeğinden giren temiz havanın içine karışarak yanma odasına gider. Motorda direkt benzin enjeksiyon sistemi varsa da sistem aynı çalışır.
Motor soğukken karbon kanister valfi kapalıdır ve aşırı zengin karışım oluşmasını engellemek adına benzin buharını göndermez. Motor ısındığında, kanister haznesi doluysa, valf açılarak benzin buharını gönderir. Yanma odasına ilave olarak gönderilen benzin buharı, hava-yakıt karışımını oranını değiştirir. Bu değişimi lambda sensörü algılar ve ECU’ye iletir. ECU, enjeksiyon süresini azaltarak hava yakıt karışımını düzenler.
Yakıt buharının geri kazanılmasında şu parçalar aktiftir:
ECU
Motor devir sensörü
Soğutma suyu sıcaklık sensörü
Gaz kelebeği konum sensörü
Debimetre
Karbon kanister valfi
Havalandırma selenoid valfi
Benzin deposundan benzin buharı karbon kanistere gitmeden önce yakıt buharı ayrıştırıcısından geçer. Yakıt buharı ayrıştırıcısı yakıt deposunun üst kısmındadır ve depodaki sıvı benzini benzin buharından ayırmakla görevlidir. Böylece sıvı benzinin karbon kansiter haznesine ulaşmasını ve hemen dolmasını engeller. Eğer yakıt buharı ayrıştırıcı arızalanırsa, yakıt deposu sağlıklı bir şekilde havalandırılamaz ve yakıt beslemesi azalır. Eğer depo kapağında havalandırma valfi de yoksa depo zarar görür.
Ayrıca yakıt deposunda bulunan depo basınç sensöründen gelen bilgiler de sistemin yönetilmesinde kullanılır.
Karbon Kanister Haznesi ve Karbon Kanister Selenoid Valfi Nerededir?
Karbon kanister kutusu genelde motor kaputunun altında emme manifoldu tarafında, süspansiyon kulesine birleşiktir. Bazı araçlarda arkada benzin deposunun yanındadır.
Karbon kanister selenoid valfi, genelde emme manifolduna – gaz kelebeğine yakın, benzin buharı giriş hortumu üzerindedir. Benzin buharı hortumu gaz kelebeği boğazına kelepçeli olarak takılıdır.
Karbon kanister haznesinin iki bağlantı hortumu vardır. Girişine depodan gelen benzin buharı hortumu bağlıdır. Çıkış hortumu üzerinde ise karbon kanister selenoid valfi vardır. Ve bu hortumun ucu emme manifoltu girişine, gaz kelebeğinden hemen sonra boğaza bağlıdır. Ayrıca hortumun üzerinde bir adet hava giriş deliği vardır. Yakıt buharı emme manifoltuna giderken, bu delikten gelen havayla birlikte gider. Yeni nesil sistemlerde karbon kanister hava girişinde bir havalandırma selenoid valfi de vardır.
Karbon kanister selenoid valfi ve havalandırma selenoid valfi iki ayrı valftir.
Karbon kanister selenoid valfi (benzin deposu hava tahliye selenoid valfi). Kanister haznesinden emme manifolduna giden benzin buharını kontrol eder. Valf normalde kapalıdır ancak benzin buharı kullanılacağı zaman ECU tarafından açılıp kapatılır. Yakıt deposundaki buhar basıncının (havanın) boşaltılmasını sağlar.
Havalandırma selenoid valfi; kanister haznesine giren temiz havayı kontrol eder bununla birlikte normalde açık bir valftir. ECU sızdırmazlık testi yaparken bu valfi kapatır. Karbon kanistere ve yakıt deposuna giren havayı kontrol eder.